Blog

Müzik ve filmleriyle
Ai Weiwei

Blog
Müzik ve filmleriyle Ai Weiwei

21.06.2018

Yazı: Leyla Aksu

Yavaş yavaş kolektif pop bilincimize nüfuz eden sanatçı, aktivist ve muhalif Ai Weiwei, son yılların en üretken ve tartışılan isimlerinden biri. Videodan heykel, fotoğraf, enstalasyon, performans sanatı ve mimari gibi tüm medyalarda çalışan ve bir yandan teknoloji ve transparanlıktan faydalanan ve bunları benimseyen Ai Weiwei, kendi hikâyesini oluştururken bir yandan da kendi hikâyesi olmayanlara ses olmaya devam ediyor. Son olarak odağını mülteci krizine çeviren ve ilk uzun metraj filmini yayınlayan sanatçının pek bilinmeyen film ve müzik merkezli projelerini mercek altına alıyoruz.

-Ai Weiwei Porselene Dair başlıklı sergisi ile 15 Nisan 2018 tarihine kadar Sakıp Sabancı Müzesi’nin konuğu olan Ai Weiwei videodan enstalasyona birçok farklı sanat disiplininde kendisini ifade eden bir sanatçı. Sanatsal üretiminde film ve belgesel çalışmalarına ayrı bir yer veren Ai Weiwei son olarak 74. Venedik Film Festivali’nde prömiyeri yapılan Human Flow belgeseli ile Altın Aslan ödülü için yarışmıştı.

-1980’lerde ABD’ye taşınmadan önce Beijing Film Academy’de eğitimini alan Ai Weiwei’ın film çalışmaları 2000’lerin başlarında başladı ve kendi artistik müdahaleleriyle birlikte ülkesinin altyapısal alandaki değişikliklerini, sosyal yapısını ve devlet baskısı, gözetim ve sıkı yönetimin artışını belgeledi. Yine de müzikle olan ilişkisi çok daha gergindi.

-Müzikle olan ilişkisini çoğunlukla kültürel ve politik kontrol formları üzerinden kuran Ai Weiwei, müzik dinlemeyi çok da önemsemediğini en baştan belirtmişti: “Büyürken yalnızca komünist müzikler dinlemeye zorlanıyorduk. Sanırım bu bende kötü bir izlenim bıraktı. Tabii ki müzikten keyif alabilme ve hislenebilme yetisine sahibim. Ama hiçbir zaman bilinçli olarak herhangi bir müziği aramıyorum. Yani benim için, en iyi müzik sessiz olanıdır.” Sonraki yıllarda şiddetli bir şekilde değişen bir görüş.

-Sanatçının belgesel çalışmaları Beijing 2003 (2003), Chang’an Boulevard (2004), Beijing: The Second Ring ve Beijing: The Third Ring (2005) gibi filmlerle başladı. Her biri Pekin’i incelerken, şehrin genişleyen altyapısı ve şiddetli bir şekilde değişen sosyal durumlarıyla birlikte kentsel dönüşümün beraberinde getirdiği gergin periyodu saatler süren çekimlerle yakalıyor.

-Bu filmleri 2007 yapımı Fairytale takip etti. 1001 Çin vatandaşının 28 günlük bir zaman diliminde Almanya’ya götürülüşünün detaylı bir anlatısını bir tür yüksek ölçekli peri masalına dönüştürüyor. Sanatçının en sık işbirliği yaptığı isimlerden biri olan yeraltı müzisyeni ve prodüktör Zuoxiao Zuzhou da projede yer alıyor. Weiwei müzisyeni “Çin’in en önemli müzik insanı” sözleriyle tanımlıyor.

-Sonraki yıl Ai Weiwei belgeselleri odağını yıkıcı Sichuan depremine çevirdi. Vatandaşların soruşturmaları kapsamında daha fazla bilgi toplayabilmek için tasarlanmış bir girişim olarak başlayan Little Girl’s Cheeks (2008) ve felakette hayatını kaybeden öğrencilere bir saygı duruşu olan 4851 (2009), söz konusu belgeseller. Soruşturmanın devam ettiği ve ortaya daha fazla isim çıktığı 2010 yılında da Remembrance isimli bir ses bütünü yayımlandı. Söz konusu proje, depremde hayatını kaybetmiş olan tam 5205 öğrenciyi isimleriyle anıyor ve seslerini yükseltiyordu.

- Weiwei’nin çeşitli vatandaşlarının devletin baskısıyla karşılaştığı deneyimlerini paylaştığı film projelerinden ilki A Beautiful Life (2009), ülkeye girmesi dokuz kez reddedilen Zhenghu’yu konu ediyordu. Disturbing the Peace (2009), Yang Jia’nın tartışılan duruşmalarını takip ediyor; Hua Hao Yue Yuan (2010), Liu Dejun ve Liu Shasha isimli aktivistlerin maruz kaldıkları tacizlere dikkat çekiyor; Piang’an Yeuqing (2011), Qian Yunhui’nin ölümünü mercek altına alıyor ve Stay Home (2013) filmi de ülkenin tek çocuk kuralını ihmal ederek doğan Liu Ximei’nin hikâyesini anlatıyordu.

- İşinin doğası gereği devletin dikkatini her geçen gün daha fazla çekmeye başlayan ve çeşitli tacizlere maruz kalan Ai Weiwei, bu yıllarda kamerayı daha sık kendine çevirmeye başladı. Örneğin 2011 yapımı So Sorry, sanatçının polis tarafından dövüldükten sonra Çin hükümetiyle olan gerilimli ilişkisini konu ederken; üç yıl sonra çekilen Ai Weiwei’s appeal 15,220,910.50 sanatçının 2011 yılındaki 81 günlük gözaltı sürecindeki olayları yeniden canlandırıyordu.

Sanatçının gözaltı sürecinin ardından müziğin çalışmalarında işgal ettiği yeni bir rol oluşmaya başladı. Weiwei, müzikle olan ilişkisinin değişmesine ilişkin olarak şunları söylüyor: “Gerçeği söylemek gerekirse, hiç müzik dinlemedim. Gözaltım sırasında gardiyanlar çok sıkılıyordu ve benden sürekli şarkı söylememi istiyorlardı. Çocukluğumuzda öğrenmek zorunda olduğumuz devrimci şarkılardan birini söyleyemediğim için çok üzgün hissettim… Zamanın çok daha çabuk geçmesini sağlardı.”

- Kitlesel bilinçte kendine hızlıca yer eden işlerinden biri de 2012’de yayımladığı, Psy’ın “Gangnam Style” şarkısını değiştirerek hükümetin sansürüyle dalga geçen satirik müzik klibiydi. Ai Weiwei, bir sonraki yıl prodüksiyonu Zuoxiao Zuzhou imzası taşıyan ilk pop-metal albümü Divine Comedy’yi yayımladı. Altı şarkılık albümün ilk sinyali “Dumbass” şarkısının, Weiwei’ın gözaltı sürecindeki deneyimlerini tamamıyla yeniden canlandıran vurucu klibiyle verilmişti. Bu noktada Ai Weiwei şunları söylemişti: “Müzik bir tür kişisel terapi olduğu gibi halkın bir şeyleri fark etmesine de yardımcı olan bir şey. Bu tür durumlar bile hâlâ olumlu bir girişime dönüşebilir.”

-2014 yılında Çin’deki ev hapsi devam ederken, çalışmaları San Francisco’ya doğru yola çıktı ve Alcatraz’a sızdı ve ortaya @Large: Ai Weiwei on Alcatraz isimli sergi çıktı. Bir kez daha insan hakları ihlalleri ve devlet sansürüne odaklanan sergide Pussy Riot, Tibetli şarkıcı Lolo ve Robben Island Singers’ın gibi bir dönem hapiste kalmış müzisyenlerin şarkıları eşliğinde hazırlanmış ses enstalasyonları da yer alıyordu.

- İlginç bir işbirliği de 2015 yılında Ai Weiwei’ın karışık medya operası As Big as the Sky’la geldi. Hollandalı besteci Arnoud Noordegraaf ve İngiliz yazar Adrian Hornsby’la çalışan Ai Weiwei’nin özenle hazırlanmış sahnesi ve film enstalasyonları günümüz Çin’inde geçen alışılmamış bir hikâyenin fonu olmuştu. Bu çalışma daha sonra operadan bağımsız olarak da sergilenmişti.

- Sanatçının en son işlerinden birinde kamerasını büyüyen mülteci krizine çevirdiğini görüyoruz. 2016 yılında birçok farklı projesinin yanı sıra, sanatçının Yunanistan – Makedonya sınırına müzik götürdüğüne tanık olduk. “Dünyaya sanatın savaşı aşacağını söyle(mek)”, Idomeni mülteci kampının kıyısına bir büyük beyaz piyano yerleştiren Ai Weiwei, Nour Al Khzam’ı müziğini paylaşması için davet etmiş ve projeyle ilgili olarak da şunları söylemişti: “Onların yeni bir görünüşünü ortaya çıkarmak, yeniden ihtimaller, sanat ve hayal gücünü yaratabilmek istedik. Dünyaya yeniden hatırlatılması gereken görüntü budur.”

- Ai Weiwei son olarak, 2017’nin sonlarında epeydir beklenen kitlesel yer değiştirme ve göçü konu eden belgeseli Human Flow’u yayımladı. Bir yıl süren çekimler ve Afrika’dan Güneydoğu Asya’ya, Ortadoğu’ya, Avrupa’ya ve Kuzey Amerika’ya uzanan yüzlerce saatlik görüntünün bir bütünü olan film 23 farklı ülkede 40’tan fazla kampa yapılan ziyaretlerle ortaya çıktı. Sınırların ötesinde yaşanan mülteci krizini takip eden yönetmenin ilk uzun metrajı, sürekli bir aralıksız ve yıkıcı bir şekilde devam eden insan akışını ölçekliyor.

Bunlar da ilginizi çekebilir

Bizi Takip Edin
TR EN
Etkinlikleri etiketlere göre filtreleyin
18 MAR PZT
1

18:00

Seminer Politika, Güncel Sanat ve Küratörlük

Çevirimiçi Platform – Zoom

19 MAR SAL
-
20 MAR ÇAR
-
21 MAR PER
-
22 MAR CUM
1

18:30

Seminer Kimlik Çıkmazı: Kimlik Sorununa Fenomenolojik Bir Bakış

Akbank Sanat

23 MAR CMT
4

11:30

Çocuk Ne Olacağım Ben

Akbank Sanat

12:00

Çocuk Gördüğüm İstanbul Atölyesi (7 - 12 yaş)

Akbank Sanat

14:00

Çocuk Kağıt Heykeller Atölyesi: Henri Matisse (7 - 12 yaş)

Akbank Sanat

15:00

Atölye İçimizdekiler

Akbank Sanat

24 MAR PAZ
-
25 MAR PZT
4

11:00

20. Akbank Kısa Film Festivali

Perspektif ( A )

Akbank Sanat

13:00

20. Akbank Kısa Film Festivali

Perspektif ( B )

Akbank Sanat

15:30

20. Akbank Kısa Film Festivali

Festival Kısaları ( A )

Akbank Sanat

20:00

Seminer Sanat, Çocuklar ve Yaratıcılık Üzerine Farklı bir Bakış

Çevirimiçi Platform – Zoom

26 MAR SAL
7

11:00

20. Akbank Kısa Film Festivali

Perspektif ( C )

Akbank Sanat

13:00

20. Akbank Kısa Film Festivali

Dünyadan Kısalar ( A )

Akbank Sanat

15:30

20. Akbank Kısa Film Festivali

Deneyimler (A)

Akbank Sanat

17:30

Söyleşi Deneyimler - Nuri Bilge Ceylan

Akbank Sanat

17:30

20. Akbank Kısa Film Festivali

Söyleşi

Akbank Sanat

20:00

Seminer Sanat, Çocuklar ve Yaratıcılık Üzerine Farklı bir Bakış

Çevirimiçi Platform – Zoom

20:30

20. Akbank Kısa Film Festivali

Festival Kısaları ( B )

Akbank Sanat

27 MAR ÇAR
9

11:00

20. Akbank Kısa Film Festivali

Perspektif ( D )

Akbank Sanat

13:00

20. Akbank Kısa Film Festivali

Dünyadan Kısalar ( B )

Akbank Sanat

14:00

Atölye Color Correction ve Post Prodüksiyon Atölyesi

Akbank Sanat

14:00

20. Akbank Kısa Film Festivali

Atölye

Akbank Sanat

15:30

20. Akbank Kısa Film Festivali

Belgesel Sinema (A)

Akbank Sanat

17:30

Söyleşi Belgesel Sinema - Sarah Francis

Akbank Sanat

17:30

20. Akbank Kısa Film Festivali

Söyleşi

Akbank Sanat

20:00

Seminer Sanat, Çocuklar ve Yaratıcılık Üzerine Farklı bir Bakış

Çevirimiçi Platform – Zoom

20:30

20. Akbank Kısa Film Festivali

Festival Kısaları ( C )

Akbank Sanat

28 MAR PER
9

11:00

20. Akbank Kısa Film Festivali

Perspektif ( E )

Akbank Sanat

13:00

20. Akbank Kısa Film Festivali

Perspektif ( F )

Akbank Sanat

14:00

Atölye Senaryo Atölyesi - Deniz Akçay

Akbank Sanat

14:00

20. Akbank Kısa Film Festivali

Atölye

Akbank Sanat

15:30

20. Akbank Kısa Film Festivali

Dünyadan Kısalar ( C )

Akbank Sanat

17:00

Söyleşi Film Üretiminde Kitlesel Fonlama

Akbank Sanat

17:00

20. Akbank Kısa Film Festivali

Söyleşi

Akbank Sanat

20:00

Seminer Sanat, Çocuklar ve Yaratıcılık Üzerine Farklı bir Bakış

Çevirimiçi Platform – Zoom

20:30

20. Akbank Kısa Film Festivali

Kısadan Uzuna ( A )

Akbank Sanat

29 MAR CUM
6

11:00

20. Akbank Kısa Film Festivali

Perspektif ( G )

Akbank Sanat

13:00

20. Akbank Kısa Film Festivali

Özel Gösterim A - Sürdürülebilirlik Temalı Filmler

Akbank Sanat

15:30

20. Akbank Kısa Film Festivali

Dünyadan Kısalar ( D )

Akbank Sanat

17:30

Söyleşi Gökçe Bahadır - Oyunculuk Üstüne

Akbank Sanat

17:30

20. Akbank Kısa Film Festivali

Söyleşi

Akbank Sanat

20:30

20. Akbank Kısa Film Festivali

Festival Kısaları ( D )

Akbank Sanat

30 MAR CMT
8

11:00

20. Akbank Kısa Film Festivali

Genç Bakışlar ( A )

Akbank Sanat

13:00

20. Akbank Kısa Film Festivali

Özel Gösterim B - Erişilebilir Filmler

Akbank Sanat

14:30

Atölye Sinemada Erişilebilirlik Atölyesi

Akbank Sanat

14:30

20. Akbank Kısa Film Festivali

Atölye

Akbank Sanat

15:30

20. Akbank Kısa Film Festivali

Festival Kısaları ( E )

Akbank Sanat

17:30

Söyleşi Kısadan Uzuna - Ozan Açıktan

Akbank Sanat

17:30

20. Akbank Kısa Film Festivali

Söyleşi

Akbank Sanat

20:30

20. Akbank Kısa Film Festivali

Dünyadan Kısalar ( E )

Akbank Sanat

31 MAR PAZ
-
01 NİS PZT
6

11:00

20. Akbank Kısa Film Festivali

Festival Kısaları ( A )

Akbank Sanat

13:00

20. Akbank Kısa Film Festivali

Dünyadan Kısalar ( A )

Akbank Sanat

15:30

20. Akbank Kısa Film Festivali

Festival Kısaları ( B )

Akbank Sanat

17:30

20. Akbank Kısa Film Festivali

Dünyadan Kısalar ( B )

Akbank Sanat

18:00

Seminer Cumhuriyet Projeleri ve Sanat

Çevirimiçi Platform – Zoom

20:30

20. Akbank Kısa Film Festivali

Festival Kısaları ( C )

Akbank Sanat

02 NİS SAL
6

11:00

20. Akbank Kısa Film Festivali

Festival Kısaları ( D )

Akbank Sanat

13:00

20. Akbank Kısa Film Festivali

Dünyadan Kısalar ( C )

Akbank Sanat

15:30

20. Akbank Kısa Film Festivali

Festival Kısaları ( E )

Akbank Sanat

17:30

Söyleşi Yazmak, oynamak ve yönetmek üzerine - Erkan Kolçak Köstendil

Akbank Sanat

17:30

20. Akbank Kısa Film Festivali

Söyleşi

Akbank Sanat

20:30

20. Akbank Kısa Film Festivali

Dünyadan Kısalar ( D )

Akbank Sanat

03 NİS ÇAR
6

11:00

20. Akbank Kısa Film Festivali

Dünyadan Kısalar ( E )

Akbank Sanat

13:00

20. Akbank Kısa Film Festivali

Perspektif ( H )

Akbank Sanat

15:30

20. Akbank Kısa Film Festivali

Özel Gösterim ( C )

Akbank Sanat

17:30

Söyleşi Yönetmenlik Üstüne - Ali Asgari

Akbank Sanat

17:30

20. Akbank Kısa Film Festivali

Söyleşi

Akbank Sanat

20:30

20. Akbank Kısa Film Festivali

Perspektif ( I )

Akbank Sanat

04 NİS PER
1

11:00

20. Akbank Kısa Film Festivali

Perspektif ( J )

Akbank Sanat

05 NİS CUM
-
06 NİS CMT
-
07 NİS PAZ
-

Etkinliği takviminize ekleyin

E-Bülten'e üye olun