Kırk Kapılı Oda: Günümüz Sanatçıları Sergilerinin 40 Yılı
10 Eylül – 19 Kasım 2022
Sergi konsepti ve sergileme tasarımı: Bülent Erkmen
Küratör: Hasan Bülent Kahraman
Kırk Kapılı Oda
Güncel sanatın kurumsal tarihiyle bireysel tarihi arasındaki ilişki sorunsaldır. Kişisel düzeyde ön-görülmüş, bireysel yetilerle tanımlanmış, kişisel bir anlayışla geliştirilmiş sanatla, belli bir çevrenin ortak duyarlılığı ve edimi olan sanat arasında fark vardır. Öncülerin geliştirdiği bir tutumun ortak kabule dönüşmesi daima karmaşık bir olgudur.
Günümüz Sanatçıları sergileri 1980’den bu yana devam eden kesintisiz tarihi içinde bu dönüşümü sağlamıştır. Sanatsal duyarlılığın kendi iç dinamiklerini koruyarak ortak paydalar oluşturması bu sergilerin tarihini meydana getiriyor.
1980’lerden bugüne kadar devam eden süreklilik çizgisi güncel sanatın kritik tarih eşiklerini içerir. 1989 yılı dönüm yılı kabul edilir. Birçok yorumda güncel sanatın o yıl Berlin Duvarı’nın yıkılmasıyla başladığı üzerinde uzlaşılan bir yargıdır. Günümüz Sanatçıları sergilerinin 1980 yılında başlaması ve zaman içinde kendisini sürekli olarak öncü konumunda tutarak ilerlemesi şaşırtıcıdır. Günümüz Sanatçıları sergilerinde ve bu sergilerin kurumsallaşması sürecinde egemen olan ilke, sanatın ön koşullardan, sınırlamalardan, kurallardan kurtulması, özgürleşmesi, eleştirel ve muhalif bir konuma taşınmasıdır.
Günümüz Sanatçıları sergilerinin tarihi Türkiye’de güncel sanatın tarihiyle özdeş olmaktan öte onu öncelemektedir. Bununla birlikte Günümüz Sanatçıları sergilerinin bugün başlı başına bir kuramsal çalışma alanı haline gelmiş müze kavramına yeni içerik kazandırmak maksadıyla Resim ve Heykel Müzeleri Derneği tarafından hazırlanmış olması ayrıca çarpıcıdır. Müze ve ‘günümüz sanatçıları’ kavramlarının iç içe geçirilmesi bu kurumları hazırlayan kişilerin derin bir saygı duyulması gereken ileri ve aydınlık görüşlerinin uzantısıdır.
Sanat her şeye ama en çok da kendisine muhaliftir. Sanatın ayrıcalığı budur. Türkiye’nin kısıtlı koşullarında sanat bu özgürlüğü hatta bu sertliği ancak Günümüz Sanatçıları sergileri gibi yenilikçi, değişken, devingen bir yapı içinde gerçekleyebilirdi. Kırk yıllık tarih bu yargıyı kanıtlıyor ve onun tanıklığıdır.
Günümüz Sanatçıları sergilerinin gelenekseli aşan ve tarihsel olan niteliği ve başarısı budur.
Günümüz Sanatçıları sergileri kırk kapılı bir odadır. O oda belleğin labirentlerini saklıyor içinde. Her kapı bir serüvene ve gize açılıyor.
Labirentte yol bulmak kadar kaybolmak da erdemdir.
Hasan Bülent Kahraman