Felsefe Seminerleri - Dijital Teknolojiler, Eleştiri ve Toplum
“Platon’un Mağarasına Dönüş: Yapay Zeka, Büyük Veri ve Siyasal Sistemlerin Geleceği”
Konuşmacı: H. Akın Ünver
Moderatör: Emre Şan
Bu konuşma, yapay zeka (YZ) ve büyük verinin siyasal sistemler üzerindeki etkilerini, Platon’un Mağara Alegorisi ışığında değerlendirecek ve bu teknolojilerin siyasi sistemleri tamamen ortadan kaldırıp kaldırmayacağı veya köklü bir dönüşüm geçirip geçirmeyeceği sorusuna odaklanacaktır. Platon’un Mağara Alegorisi, insanların gerçekliği yalnızca gölgeler aracılığıyla algıladığı bir dünyayı betimler. Günümüzde YZ ve büyük veri, siyasal gerçeklikleri yeniden tanımlarken, bireylerin siyasi hayata katılımını ve bu katılımın anlamını radikal biçimde değiştirme potansiyeline sahiptir. Bu bağlamda, Thomas Hobbes’un Leviathan kavramı, merkezi otoritenin toplumsal düzeni sağlama rolü ve YZ’nın bu modern Leviathan’ın yeni yüzü olarak nasıl işlev gördüğünü anlamak için ele alınacaktır. YZ, siyasal sistemlerin merkezi kontrolünü pekiştirirken, bu sistemlerin varlığını sürdürebilmesi için gerekli olan toplumsal sözleşmeyi nasıl dönüştürüyor? Yoksa, bu yeni Leviathan, siyasal sistemlerin işlevselliğini aşındırarak onları gereksiz mi kılıyor? Bu sorular, Michel Foucault’nun biyopolitika ve gözetim kavramları çerçevesinde daha da derinleştirilecektir. Foucault, gücün disiplinci mekanizmalarla bireyler üzerinde nasıl işlediğini ve yaşamların yönetildiğini incelerken, YZ ve büyük veri tarafından oluşturulan yeni gözetim rejimlerinin siyasal sistemleri nasıl etkilediğini tartışacağız. Bu teknolojilerin, vatandaşların davranışlarını ve kararlarını denetleme kapasiteleri, siyasal sistemlerin varlığını sorgulamaya açıyor. Bu bağlamda, siyasal sistemler YZ sayesinde daha etkili hale mi geliyor, yoksa bu denetim mekanizmaları onların gerekliliğini ortadan mı kaldırıyor? Son olarak, Hannah Arendt’in kamusal alan ve eylem anlayışı, YZ ve büyük verinin siyasal katılım üzerindeki etkilerini değerlendirmek için kritik bir çerçeve sunacaktır. Arendt’in, eylemin siyasi yaşamın temeli olduğu vurgusuyla, YZ’nın kamusal alanı ve bireylerin siyasi eylemlerini nasıl dönüştürdüğünü sorgulayacağız. YZ, bireylerin kamusal alandaki etkinliğini zayıflatarak siyasal sistemleri anlamsız hale mi getiriyor, yoksa bu teknolojilerle siyasi katılım yeni bir boyut mu kazanıyor? Bu konuşma, Platon’un Mağara Alegorisi’nden yola çıkarak, Hobbes, Foucault ve Arendt’in felsefi perspektifleriyle siyasal sistemlerin YZ ve büyük veri karşısında nasıl bir evrim geçireceğini sorgulayacak; siyasal sistemlerin gerçekten gereksiz hale gelip gelmediğini veya köklü bir dönüşümle yeniden şekilleneceğini irdeleyecektir.
Akin Ünver, Özyeğin Üniversitesi’nde Uluslararası İlişkiler alanında doçent olarak görev yapmaktadır ve çatışma araştırmaları, hesaplamalı yöntemler ile dijital kriz iletişimi konularında çalışmaktadır. 2024 yılından itibaren, Avrupa genelinde bilgi manipülasyonu ile mücadele eden ve 15 Avrupa üniversitesi ile araştırma laboratuvarını bir araya getiren büyük bir UfukAB projesi olan DE-CONSPIRATOR’un koordinatörlüğünü yürütmektedir. Aynı zamanda Carnegie Endowment’ın Dijital Demokrasi Ağı’nın bir üyesi olan Ünver, geçmişte, Oxford Üniversitesi Teknoloji ve Küresel İlişkiler Merkezi’nde Araştırma Görevlisi ve Alan Turing Enstitüsü’nde Küresel Şehir Analitiği ve Dirençli Savunma (GUARD) programında Kıdemli Araştırma Görevlisi olarak bulunmuştur. Hesaplamalı Sosyal Bilimler Yaz Enstitüsü’nün (SICSS) düzenleyicisi olan Ünver, aynı zamanda İstanbul Twitter Geliştiricileri Topluluğu’nun kurucusudur. Akademik kariyeri boyunca çok sayıda ödül kazanan Ünver, Bilim Akademisi tarafından 'Üstün Başarılı Genç Bilim İnsanı' ödülüne layık görülmüştür. 2019 yılında Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) tarafından 'Gelecek Vaat Eden Genç Bilim İnsanı' ödülünü almıştır ve aynı yıl Alan Turing Enstitüsü’nün Londra’daki Savunma Modelleme Programı’nda En İyi Araştırma Projesi ödülünü kazanmıştır. Kadir Has Üniversitesi tarafından 2018 yılında “Gelecek Vaat Eden Genç Bilim İnsanı” ödülüne layık görülmüş, 2017 yılında ise Dijital Diplomasi Derneği’nden En İyi Araştırma Makalesi ödülünü almıştır. Ayrıca, Oxford Üniversitesi Siber Güvenlik Programı Araştırma Vitrini ödülünü kazanmış ve 2010 yılında Orta Doğu Araştırmaları Derneği (MESA) tarafından Sosyal Bilimler alanında Malcolm H. Kerr “En İyi Tez” ödülüne layık görülmüştür.
* Bu seminere katılmak için sayfa üzerindeki "Kayıt Ol" butonunu kullanarak kaydınızı oluşturabilir, ücretsiz etkinlik davetiyenizi alabilirsiniz. Kayıtlar etkinlik tarihinden 1 hafta önce (06.02.2025, 18:30'da) açılacak ve "Kayıt Ol" butonu görünür hale gelecektir. Katılım 120 kişilik kontenjan ile sınırlıdır.
** Etkinlik kaydını tamamlayıp davetiyesini alan katılımcılarımızın etkinlikten en az 15 dakika önce alanda olmaları rica olunur. Etkinlik saatinde kapılar kapanacaktır.